زمان تقریبی مطالعه: 4 دقیقه
 

ابن ابی شیبه (دائرةالمعارف‌مؤلفان‌اسلامی)





ابوبکر عبدالله بن محمد عبسی (۱۵۹-۲۳۵ق)، مشهور به ابن ابی شیبه، فقیه، مفسر و محدث اهل‌سنت قرن سوم هجری قمری در عراق بود.


۱ - معرفی اجمالی



ابوبکر عبدالله بن محمد بن ابراهیم عبسی کوفی، مشهور به ابن ابی شیبه، در سال ۱۵۹ق در شهر کوفه به دنیا آمد و رشد یافت و به تحصیل علوم پرداخت. برای فراگیری علوم بیشتر، به بصره و بغداد مسافرت کرد و از محضر فقها و علمای عصر خویش بهره برد و در علومی چون فقه، تاریخ، تفسیر، حدیث و قرآن ماهر و استاد شد و در همه این زمینه‌ها تالیفاتی نوشت. وی از کوفه به بغداد رفت و در مسجد رصافه بغداد بر کرسی نقل حدیث نشست و نیز در زمره محدثانی قرار گرفت که به دستور متوکل عباسی (خلافت ۲۳۲-۲۴۷ق) با نحله‌های مختلف فکری مانند معتزله و جهمیّه مناظره می‌کردند و احادیثی در ردّ بر آنها نقل می‌کردند. علمای رجال اهل‌سنت وی را حافظ حدیث، ثقه و مورد اعتماد می‌دانند. وی از شریک بن عبدالله قاضی، عبدالله بن مبارک، علی بن مسهّر، سفیان بن عیینه، عبّاد بن عوام، عبدالله بن ادریس، عمرو بن عبید و دیگران حدیث شنیده و کسانی مثل احمد بن حنبل، عبدالله بن احمد بن حنبل، محمد بن اسحاق صاغانی و ابوالقاسم بغوی از او حدیث نقل کرده‌اند. عبسی در سال ۲۳۵ق در شهر کوفه از دنیا رفت.

۲ - تالیفات



آثار او عبارت‌اند از: السنن فی الفقه، الفتن، الفتوح، التفسیر، التاریخ، المسند فی الحدیث، الجمل، صفین، المصنف، الاحکام، ثواب القرآن، الرد علی من ردّ علی ابی حنیفه، و الایمان.
[۹] کحاله، عمررضا، المستدرک علی معجم المؤلفین، ص۴۳۲.
[۱۵] مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۲، ص۶۶۹.
[۱۷] ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۲، ص۴۳۳.


۳ - پانویس


 
۱. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱۰، ص۶۶-۷۱.    
۲. ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، ج۶، ص۴۱۳.    
۳. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱۷، ص۲۳۰.    
۴. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱۰، ص۶۶.    
۵. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱۰، ص۶۸.    
۶. ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۲۸۱.    
۷. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱۷، ص۲۳۰.    
۸. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۴۴۰.    
۹. کحاله، عمررضا، المستدرک علی معجم المؤلفین، ص۴۳۲.
۱۰. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۶، ص۳۵.    
۱۱. ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۱، ص۲۲۹.    
۱۲. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۴، ص۱۱۷.    
۱۳. ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۳، ص۱۶۵.    
۱۴. ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۱، ص۴۶۲.    
۱۵. مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۲، ص۶۶۹.
۱۶. خزرجی، احمد بن عبدالله، خلاصة تذهیب تهذیب الکمال، ص۲۱۲.    
۱۷. ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۲، ص۴۳۳.
۱۸. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۶، ص۱۰۷.    
۱۹. ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۲، ص۲۸۲.    
۲۰. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۴۳۷.    
۲۱. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۷۱۱.    
۲۲. بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۱، ص۳۶.    
۲۳. بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۱، ص۲۱۲.    
۲۴. ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۰، ص۳۴۶.    
۲۵. حبان، محمد بن حبان، الثقات، ج۸، ص۳۵۸.    


۴ - منبع



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۴۸۰، برگرفته از مقاله «عبدالله عبسی».






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.